Metoda Brinella – Pomiar twardości

Przeszukaj dokumentację

Tutaj jesteś:

Metoda Brinella

Metoda ta jest najstarszą metodą pomiaru twardości z powszechnie stosowanych metod. Jest to metoda optyczna – twardość oblicza się na podstawie pomiaru długości średnicy odcisku, który powstał na skutek penetracji wgłębnikiem kulkowym. W metodzie Brinella stosuje się kulki o 4 różnych średnicach: 1, 2,5, 5 oraz 10 mm; kulki wykonane są z węglików spiekanych (dawniej również ze stali). Metoda obejmuje bardzo szeroki zakres obciążeń: od 1 do 3000 kgf. Dobór kulki oraz obciążenia zależy od wymiarów badanych detali oraz rodzaju materiału – procedura doboru metody znajduje się w normach. Metodę Brinella opisują normy ISO 6506 oraz ASTM E10.

Metody pomiaru twardości - Metoda Brinella - Wgłębnik
Rys. 1. Schemat wgłębnika kulkowego oraz odcisku powstającego po pomiarze metodą Brinella (źródło: https://www.emcotest.com/)
Metoda Brinella - Odległość między odciskami
Rys. 2. Schemat przedstawiający minimalną odległość między odciskami (oraz odległość od krawędzi) wg normy ISO 6506 (źródło: https://www.emcotest.com/)

Przygotowanie próbek pod kątem pomiaru twardości metodą Brinella

Ze względu na optyczny pomiar średnicy odcisku, powierzchnia badanych detali powinna zostać przeszlifowana. Zazwyczaj nie ma jednak potrzeby polerować próbki, ze względu na duże obciążenia badawcze oraz wielkość wgłębnika, a co za tym idzie – mniejsze powiększenia obiektywów do analizy obrazu. Jak w każdej metodzie pomiaru twardości należy pamiętać o płaskorównoległości próbek.

Zastosowanie metody

Metoda Brinella znalazła zastosowanie w badaniach metali: od miękkich (metale lekkie, ołów, cyna) do twardych (żeliwa, stale). Aby móc porównywać wartości twardości Brinella między różnymi obciążeniami, pomiary muszą być wykonywane dla tego samego współczynnika obciążenia (ang. force-diameter ratio lub force-diameter index, współczynnik siła-średnica). W tabeli poniżej przedstawiono pogrupowane metody Brinella według współczynnika obciążenia wraz z przykładowym zastosowaniem oraz zakresem twardości.

Podział metod Brinella
Tab. 1. Podział metod Brinella wg współczynnika obciążenia i zastosowania (źródło: https://www.emcotest.com/)

Twardościomierze w ofercie naszej firmy

Twardościomierze uniwersalne (Brinell, Rockwell, Vickers) | Twardościomierze Vickersa | Twardościomierze Rockwella